Dış ticaretin en kritik adımlarından biri olan gümrük işlemleri, birçok Türk KOBİ’si için hem zaman hem de maliyet açısından belirleyici rol oynar. Ancak süreçte yapılan küçük hatalar, büyük cezalar ve zaman kayıplarına yol açabilir.
Bu yazıda, Moderno Gümrük Kurucu Ortağı Cihan Yavuz ve BAZ Girişim’den Abdullah Oskay’nin ihracat sohbetlerinden yola çıkarak, gümrükte sık yapılan hataları ve bu hataların nasıl önlenebileceğini detaylıca inceleyeceğiz.
1. İhracatta En Sık Yapılan Gümrük Hataları
İhracat süreci, yalnızca malın yurt dışına gönderilmesiyle bitmiyor. Gümrükte yapılan bir eksiklik, tüm işlemleri riske atabiliyor. İhracat öncesi hazırlık eksiklikleri, ön izin belgelerinin unutulması, ya da yanlış rejim seçimi bu hataların başında geliyor.
1.1. Avans Geldi Diye İhracat Başladı Sanmak
Birçok ihracatçı, müşteriden avans ödemesi geldiğinde işlemleri tamamladı sanıyor. Oysa ihracatın bedelinin gelmesi, ihracatın gerçekleştiği anlamına gelmez.
Bu aşamada yapılması gereken, gümrük müşaviriyle iletişime geçmek ve:
- Kambiyo mevzuatına uygunluk kontrolü,
- İBKB (İhracat Bedeli Kabul Belgesi) ihtiyacı,
- Türkiye’ye para getirme zorunluluğu,
gibi adımları doğru şekilde yürütmektir.
Bu adımlar atlanırsa, ileride döviz transferi ya da belge kapatma süreçlerinde ciddi sıkıntılar yaşanabilir.
2. Ön İzin ve Yasaklı Ürünlerde Yapılan Hatalar
Bazı ürün grupları ön izne tabidir. Bu ürünlerin ihracatı için ilgili bakanlıklardan izin alınması gerekir.
Ancak birçok firma, bu belge olmadan fatura kesip ihracat işlemini başlatıyor. Bu da gümrükte takılmaya ve ceza süreçlerine neden oluyor.
Çözüm:
İhracata başlamadan önce mutlaka ürünün ön izinli mi yoksa yasaklı mı olduğuna bakılmalı.
Bunun için güvenilir kaynaklar:
Ayrıca, fatura kesilmeden önce GTİP kodu, teslim şekli ve ödeme yöntemi müşavirle netleştirilmelidir.
3. Dahilde İşleme Rejimi (DİR) Hataları
Dahilde işleme rejimi, ihracatçılara büyük avantajlar sunar. Ancak yanlış uygulandığında bu avantaj kaybedilir.
Özellikle fatura satır numaralarının DİR belgesiyle ilişkilendirilmemesi, sık yapılan hatalardan biridir.
Bu durumda sistem, eşyayı kati ihracat rejimi olarak algılar. Sonuçta:
- Teminat iadesi alınamaz,
- Belge kapatma işlemi yapılamaz,
- Taahhüt yerine getirilmeme cezası doğar.
Bu hataların önüne geçmek için her işlem gümrük müşavirinin onayıyla yürütülmelidir.
4. İthalatta En Çok Yapılan Hatalar
İthalatta da benzer şekilde birçok firma ödeme aşamasında hata yapıyor. En sık rastlanan durum:
Kredi kartıyla yapılan ödemelerin gümrük işlemi anlamına geldiğinin sanılması.
Oysa ürünün bedelinin ödenmesi, ithalatın tamamlandığı anlamına gelmez.
Üstelik kredi kartıyla yapılan ödemelerde, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) nedeniyle %6 ek maliyet doğar. Bu durum ithalat maliyetini ciddi şekilde artırır.
4.1. Basitleştirilmiş Beyannamelerde Yapılan Hatalar
Bir diğer yaygın hata ise basitleştirilmiş beyanname süreçlerinde görülüyor. Eksik belge, yanlış GTİP veya hatalı rejim seçimi, cezaya yol açabiliyor. Bu nedenle, ithalat öncesi gümrük müşavirine danışmak, süreci hem hızlandırır hem de olası riskleri ortadan kaldırır.
👉 İlgili içerik: İthalat Öncesi Kontrol Listesi
5. Şahıs ve Şirket İşlemleri Arasındaki Farklar
Moderno Gümrük gibi profesyonel danışmanlık firmaları, genellikle şahıslarla çalışmaz. Çünkü küçük çaplı (örneğin 100 euroluk) işlemlerde, gümrük masrafları 300–400 euroyu bulabilir. Bu nedenle şahıslar genellikle bu süreçten vazgeçer.
Ancak kurumsal firmalar için doğru yönlendirme ile bu maliyetler yönetilebilir.
Alternatif olarak, bireysel danışmanlık almak isteyenler armut.com gibi platformlarda hizmet bulabilirler.
Buna karşın, profesyonel ihracat ve ithalat yapan firmalar için kurumsal gümrük müşavirliği her zaman daha güvenlidir.
6. Türkiye Geneli Profesyonel Gümrük Hizmetleri
Moderno Gümrük, Ankara merkezli olup Trakya’dan Silopi’ye kadar Türkiye genelinde hizmet vermektedir.
Profesyonel kadrosuyla, ihracat ve ithalat işlemlerinde firmalara uçtan uca çözüm sunmaktadır.
Bu tür profesyonel hizmetler, zaman kaybını azaltır, mevzuat risklerini önler ve süreci sorunsuz hale getirir.
👉 Randevu almak için: info@modernogumruk.com
Sonuç: Gümrük Süreçlerinde Profesyonel Destek Şart
İhracat ve ithalat işlemlerinde yapılan hatalar, sadece ceza değil, aynı zamanda itibar kaybına da yol açar.
Bu nedenle süreç boyunca gümrük müşaviriyle yakın çalışmak, belgeleri titizlikle hazırlamak ve her adımda mevzuata uygun hareket etmek gerekir.
Profesyonel destek alarak, dış ticarette sürdürülebilir başarı elde etmek mümkündür.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Gümrükte en sık yapılan hata nedir?
En sık yapılan hata, ihracat öncesi gerekli belgelerin eksik hazırlanması ve ön izinlerin unutulmasıdır.
2. İhracatta avans gelince işlem başlar mı?
Hayır. Avansın gelmesi ihracatın tamamlandığı anlamına gelmez. Gümrük müşaviriyle süreci kontrol etmek gerekir.
3. Dahilde işleme rejimi hatası nasıl önlenir?
Faturaların her satırı DİR belgesiyle ilişkilendirilerek işleme alınmalıdır.
4. Kredi kartıyla yapılan ithalat ödemeleri sorun yaratır mı?
Evet, KKDF nedeniyle %6 ek maliyet çıkar. Ayrıca bu ödeme ithalat işlemini tamamlamaz.
5. Şahıs olarak gümrük işlemi yapılabilir mi?
Evet, ancak maliyetler yüksek olduğu için profesyonel müşavir firmalar genellikle kurumsal firmalarla çalışır.